Για την Αμοργό

Κι ένας παλιός ανεμόμυλος λησμονημένος απ' όλους

Με μια βελόνα δελφινιού ράβει τα σάπια του πανιά μοναχός του

"Από το σπίτι της Άννας, στη Χώρα Αμοργού" Ρ.Σταθοπούλου, ακουαρέλα

Ο παλιός ανεμόμυλος ήταν η πρώτη εικόνα που αντίκρυσα όταν βγήκα στη βεράντα του όμορφου παραδοσιακού σπιτιού, το οποίο  με περισσή αγάπη και ευγένεια μας παραχώρησε η φίλη μας Άννα, στη Χώρα της Αμοργού. Κι αναπόφευκτα έφερε στη μνήμη στίχους από την Αμοργό, παρόλο που το ποίημα φαίνεται να μην έχει καμμιά σχέση με το νησί κι ο Γκάτσος ίσως να μην πάτησε ποτέ το πόδι του εκεί. Αργότερα είδαμε και τους υπόλοιπους ερειπωμένους αδελφούς του ανεμόμυλου, να στέκουν καρτερικά περιμένοντας αυτούς που θα τους αναστηλώσουν και θα αξιοποιήσουν αυτή την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού.

Όμορφες οι μέρες που περάσαμε στην Αμοργό. Στα Κατάπολα που μας υποδέχθηκαν και πλαισιώνουν με τις τρεις γραφικές συνοικίες τους τον όρμο που είναι και το ένα από τα δύο λιμάνια του νησιού,  στην πανέμορφη Χώρα και τα περιποιημένα χωριά. Με τους ζεστούς και φιλόξενους ανθρώπους που συναντήσαμε. Στις ασύγκριτες γαλαζοπράσινες παραλίες,και στα όμορφα εστιατόρια με το καλό φαγητό. Στη νυχτερινή διασκέδαση αλλά και στις πρωινές λειτουργίες. Στο μουσείο και στους αρχαιολογικούς χώρους.

"Από το σπίτι της Βαγγελίτσας στα Κατάπολα" Ρ. Σταθοπούλου, ακουαρέλα

Μερικά στιγμιότυπα από τις παραμονή μας στο νησί:

Μόλις φτάσαμε μετά από ταξίδι εννέα ωρών από τον Πειραιά – μην τρομάζετε μπορείτε να πάτε και σε 5-6 ώρες - κι αφού τακτοποιηθήκαμε, ψάξαμε στο χάρτη την πιο κοντινή παραλία για να προλάβουμε το μπάνιο και να κερδίσουμε τη μέρα. Έτσι φτάσαμε στην παραλία της Αγ. Άννας, γνωστή κι από την ταινία Απέραντο γαλάζιο. Ο ήλιος έχει ήδη κρυφτεί - η παραλία είναι στα ανατολικά και σκιάζεται από το βουνό, απ’ όπου κατεβαίνεις με αρκετά φιδογυριστά σκαλοπάτια-  και τα νερά έχουν ένα πιο σκοτεινό  γκριζογάλανο χρώμα αυτή την ώρα, είναι όμως τόσο διαυγή και δροσερά που μας αποζημιώνουν. Η κούραση γλιστράει από πάνω μας για να βυθιστεί στον βοτσαλωτό βυθό και μετά το μπάνιο ανεβαίνουμε μ’ άλλη ζωντάνια τα πολυάριθμα σκαλιά για να ατενίσουμε την απεραντοσύνη της θάλασσας από το καφέ που είναι σκαλωμένο στο γκρεμό πάνω από την παραλία και φέρει το  όνομα Big Blue!  Σχολιάζουμε τη διαφορά των λέξεων big και  grand (Le Grand bleu, είναι ο τίτλος της ταινίας στα γαλλικά) σε αντιδιαστολή με τη λέξη  απέραντο και συζητάμε για τις ταινίες που έγιναν αιτία να γνωρίσουν οι ξένοι κάποια από τα νησιά μας.

 Η επίσκεψη στο μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, μια αετοφωλιά, σκαλωμένη στο γκρεμό πάνω από την καταγάλανη θάλασσα είναι μια ανεπανάληπτη εμπειρία και αξίζει κάθε ένα από τα αμέτρητα σκαλιά που ανεβαίνει κανείς. Είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε εκεί μια λειτουργία και να συζητήσουμε μετά με τον πρόσχαρο Ηγούμενο της Μονής.  Πολύ όμορφο μέσα σε ανθισμένο κήπο και το μετόχι της Μονής, το μοναστήρι του Αι Γιώργη του Βαλσαμίτη, στη θέση όπου στην αρχαιότητα υπήρχε ένα σπουδαίο μαντείο.

"Παραδείσια" Ρ. Σταθοπούλου, ακουαρέλα

Στο μικρό αρχαιολογικό μουσείο της Χώρας ένας ευγενέστατος και πολύ κατατοπισμένος φύλακας, ο Παρασκευάς, απάντησε στις ερωτήσεις μας σχετικά με δύο ευρήματα που μας εντυπωσίασαν.  Όταν δυο τρεις μέρες αργότερα πήγαμε στην περιοχή της Αρκεσίνης, για να επισκεφτούμε τον Πύργο, ο οποίος χρονολογείται στα τέλη περίπου του 4^ου π.Χ. αιώνα και θεωρείται το καλύτερα διατηρημένο κτίσμα αυτού του τύπου στις Κυκλάδες, μας περίμενε μια έκπληξη. Ο φύλακας που μας υποδέχθηκε ήταν ο δίδυμος αδελφός του Παρασκευά! Διαπιστώσαμε βέβαια, πως δεν επρόκειτο για αδελφό του, αλλά για τον ίδιο, ο οποίος μαζί με έναν ακόμη φύλακα κάνουν εκ περιτροπής  βάρδια, πότε στον μουσείο και πότε στον Πύργο. Μας λύπησε το γεγονός ότι ο Πύργος δεν έχει αξιοποιηθεί όπως του αξίζει.

Αν και στο νησί το φαγητό ήταν παντού προσεγμένο και με τοπικά κυρίως προϊόντα, ξεχωρίσαμε το ζαχαροπλαστείο Καλλιστώ στη Χώρα για τα φρέσκα γλυκά του  και το εστιατόριο – μεζεδοπωλείο που βρίσκεται δίπλα στον  Πύργο για τη σπιτική και τοπική κουζίνα του:  τα γιαπράκια με λαχανίδα, τη φάβα, το κατσικάκι και  τις σπανακόπιτες με τα υπέροχα μυρωδικά, τα οποία μπορέσαμε να τα αναγνωρίσουμε όλα, εκτός από ένα. Αν και η μαγείρισσα  πολύ πρόθυμα μας φανέρωσε το μυστικό, δεν θα σας το αποκαλύψω.

Στο κέντρο του οικισμού, στη Χώρα,  στέκει ένας πανύψηλος βράχος ο οποίος υψώνεται σαν σφιγμένη γροθιά πάνω από τα άσπρα σπίτια της. 

"Το Κάστρο στη Χώρα Αμοργού" Ρ. Σταθοπούλου, ακουαρέλα

Την τελευταία μέρα από ένα καφενείο της πλατείας μας έδωσαν το τεράστιο σκουριασμένο κλειδί που ανοίγει την πόρτα μιας εκκλησούλας για  να μπούμε από κει στο εσωτερικό του Κάστρου, στην κορυφή του βράχου αυτού. Ανεβήκαμε μ’ έναν τρελό αέρα να απειλεί να μας γκρεμοτσακίσει από τις στενές σκάλες, αλλά οι προσπάθειες μας με το κλειδί απέτυχαν και επιστρέψαμε απογοητευμένοι στην πλατεία της Λόζας για να πιούμε τον καφέ της παρηγοριάς. Η Αμοργός όμως δεν μας άφησε να φύγουμε με παράπονο. Αργότερα, στο κεντρικό και πολύ στενό σοκάκι της Χώρας τρώγαμε το τελευταίο αλλά όχι και μυστικό δείπνο μας, αφού όλοι οι περαστικοί μπορούσαν να σκύψουν πάνω από τα πιάτα μας,  να ρίξουν λαίμαργες ματιές και να πάρουν μυρωδιά – όχι, δεν άπλωσε κανείς το χέρι στα μεζεδάκια.  Εκεί, λοιπόν,  βρέθηκε ως δια μαγείας, ένας καλός κύριος ο οποίος άκουσε το παράπονό μας και προσφέρθηκε να μας οδηγήσει  ο ίδιος στο Κάστρο. Άνοιξε πανεύκολα  την πεισματάρα πόρτα κι έτσι είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τη βραδινή θέα από την κορυφή του βράχου.

Αν τώρα λέτε, πως σ’ όλες τις Κυκλάδες, αλλά και σ’ άλλα νησιά,  μπορεί κανείς να ζήσει παρόμοιες εμπειρίες δεν θα διαφωνήσω. Εκείνο όμως που κάνει την Αμοργό να ξεχωρίζει είναι το τοπίο της. Και μπαίνω πάλι στον πειρασμό να κάνω το ίδιο λάθος και να παραθέσω άλλον ένα στίχο από την Αμοργό:

  Το ξέρω είσαι μια φλέβα γυμνή κάτω από το φοβερό βλέμμα του ανέμου...

"Αμοργός" Ρ. Σταθοπούλου, ακουαρέλα 

Το τοπίο της Αμοργού είναι άγριο, και κατά τόπους σχεδόν σεληνιακό, κυρίως στο δρόμο προς την Αιγιάλη, με γυμνό και πετρώδες έδαφος, τόσο που να αναρωτιέσαι με τι τρέφονται τα πολυάριθμα κατσίκια. Με γκρεμούς που πέφτουν απότομα στη θάλασσα κόβοντας την ανάσα, με βράχους που σωριάστηκαν από μια κοσμογονία, λες και το νησί το πελέκησε ένα τεράστιο τσεκούρι κόβοντας το στη μέση και μ’ έναν άνεμο ανελέητο να απειλεί κάθε στιγμή να σε πάρει μαζί του. Κι όλο αυτό το άγριο τοπίο το τριγυρίζει η πιο  καταγάλανη θάλασσα με ένα μπλε ultramarine, τέτοιο που μόνο στο Αιγαίο μπορείς να αντικρίσεις. Και το μπλε αυτό παίρνει ένα πρασινωπό χρώμα στα παράλια και γύρω από τα νησάκια που είναι σπαρμένα κοντά στις ακτές και κάνουν το τοπίο από ψηλά να θυμίζει φιορδ. Γλυκαίνει η θέα αυτών των νερών την ψυχή.  Και όλο αυτό το κράμα άγριου βράχου και φοβερού ανέμου με το  απέραντο γαλάζιο και το απαλό γαλαζοπράσινο έκανε την φίλη μας Αθηνά να πει ότι το νησί έχει μια «άγρια ηρεμία». Κι αυτή η άγρια ηρεμία του είναι που σε συναρπάζει.