Ίμβρος, “un charmant pays”

Η νοσταλγία, το έχω ξαναγράψει, είναι ένα παράξενο πλάσμα. Εκεί που νομίζεις πως τη νίκησες, «νάτη πετιέται από ξαρχής, κι αντρειεύει και θεριεύει». Είναι αρκετό ένα τραγούδι, μια παλιά φωτογραφία – σαν αυτές που ανεβάζει η Μαίρη στο facebook - , μια μυρωδιά - όπως της ρίγανης που έφερε η Μαγδαληνή απ’ το νησί - για να ζωντανέψει.

Μέχρι τώρα πίστευαν πως η νοσταλγία είναι κάτι σαν αρρώστια, κάτι που μας προξενεί κατάθλιψη. Νέες όμως απόψεις, όπως διαβάζουμε σε μια έρευνα,  υποστηρίζουν πως το «πλάσμα» αυτό, το οποίο κατοικεί μέσα μας είναι άκρως θεραπευτικό.

Έτσι, λοιπόν, αποφάσισα να μοιραστώ μαζί σας το ζωντάνεμα της νοσταλγίας μου για την Ίμβρο, καθώς ξεφύλλιζα ένα παλιό βιβλίο, ώστε να επωφεληθούν κι άλλοι  νοσταλγοί του νησιού, αλλά και φίλοι του τόπου αυτού, από τις θεραπευτικές της  ιδιότητες.

Ο πατέρας μου είχε μια μεγάλη βιβλιοθήκη με πολλά παλιά βιβλία, τα οποία αγόραζε κατά καιρούς από  παλαιοβιβλιοπωλεία της Πόλης. Όταν επρόκειτο να εγκατασταθεί στην Ελλάδα, κατάλαβε πως ήταν αδύνατον να μεταφερθεί όλος αυτός ο όγκος των βιβλίων και βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση γιατί έπρεπε να ξεδιαλέξει κάποια που θα έπαιρνε μαζί του και κάποια που θα τ’ άφηνε πίσω. Ο ίδιος έλεγε πάντα, πως οι ώρες εκείνες ήταν τραγικές και δάκρυζε όταν θυμόταν τα βιβλία που δεν μπόρεσε να πάρει μαζί του, λες κι είχε εγκαταλείψει ζωντανά πλάσματα.

Σκαλίζοντας τα πράγματά του, πριν από λίγες μέρες, έπεσα πάνω σ’ ένα από τα «τυχερά» βιβλία.

ILES DE LA GRECE (νησιά της Ελλάδας) του M. Louis Lacroix, που εκδόθηκε στο Παρίσι από τους Firmin Didot Freres, editeurs,  το έτος Μ DCCC LIII, δηλ. το 1853, όπως έχει σημειώσει, με στυλό, ο πατέρας μου.

Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο, είδα και κάποιες σελίδες αφιερωμένες στην Ίμβρο.

Τα περισσότερα, αυτών που γράφει για το νησί, είναι γνωστά.

Μια αναφορά, όμως, στις εντυπώσεις κάποιων περιηγητών των Spon και Wheler, (Voyage d’ Italie, etc, t. I, p.202, ed. De Lyon, 1678) και του Choisel – Gouffier (Voyage Pittoresque en Grece, 1782), μου ξύπνησε τη νοσταλγία για τον τόπο αυτό.

«Ολόκληρο το νησί της Ίμβρου, είναι ένας χαριτωμένος τόπος», λεν οι περιηγητές και μας δίνουν μια ειδυλλιακή εικόνα, περιγράφοντας τις ομορφιές του νησιού: τα δασωμένα υψώματα, τις όμορφες κοιλάδες, τα χλοερά λιβάδια που μπορούν να θρέψουν πολλά κοπάδια. Μιλούν για τα άφθονα νερά του νησιού και τη βλάστηση, τις φορτωμένες συκιές, τις μυρτιές, τις πικροδάφνες και τις κληματαριές που πλέκονται στους κορμούς και στα κλαδιά αιωνόβιων πλατάνων.

Αυτή η περιγραφή μου θύμισε ένα μαγεμένο μέρος που είχαμε ανακαλύψει και πηγαίναμε συχνά τ’ απογεύματα. Στο δρόμο που πηγαίνει προς Αγρίδια και Σχοινούδι, λίγο μετά τη διασταύρωση των Αγ. Θεοδώρων, στρίβαμε αριστερά σ’ έναν χωματόδρομο. Στο τέλος της ανηφοριάς ήταν ένα πλάτωμα, όπου υπήρχε ένα κεραμιδαριό και γύρω η φύση οργίαζε, ακριβώς όπως την περιγράφουν οι περιηγητές. Ψηλές βελανιδιές, μυρτιές, φορτωμένες βατομουριές κι αχλαδιές, μυρωδιές από ρίγανη και θυμάρι, κι όταν άρχιζε να σκοτεινιάζει ακούγαμε τους γρύλους και μερικές φορές τ’ αηδόνι.

 

 Η Σπηλιά  -    Νίκος Παλαιόπουλος

Παρόμοια ήταν η φύση και στη Φαλκονιά, έξω απ’ το Ευλάμπιο, όπου πηγαίναμε με τη γιαγιά μου, το βραδάκι, για να «μεταδέσει» τις κατσίκες της. Κρυμμένα στις πικροδάφνες και τις λυγαριές που μοσχομύριζαν, υπήρχαν κι εκεί αηδόνια.

 

Αρασιά -  Νίκος Παλαιόπουλος

Συμπεραίνω πως μέχρι τότε, - μιλάμε για τη δεκαετία του 70 – το φυσικό περιβάλλον της Ίμβρου δεν είχε αλλοιωθεί πολύ σε σχέση μ’ αυτό που περιγράφουν  οι περιηγητές.

Δυστυχώς, τα μηνύματα που έρχονται τώρα απ’ το νησί λένε πως η ανάπτυξη «χτυπά» κι εκεί. Κι ενώ άλλοι μιλάνε για το τουριστικό μέλλον της Ίμβρου, αρκετοί είναι εκείνοι που προβληματίζονται για την αλλοίωση του χαρακτήρα της.

Βέβαια, ο χαρακτήρας του νησιού αλλοιώθηκε ήδη από τότε που εκδιώχθηκε ο γηγενής πληθυσμός, έφυγαν οι γεωργοί κι οι κτηνοτρόφοι και ήρθαν οι έποικοι…

Όταν γύριζε ο μύλος -  Νίκος Παλαιόπουλος

Εν τούτοις, η ζωή συνεχίζεται και το νησί φαίνεται πως προσπαθεί να βρει την ισορροπία του ανάμεσα στην παράδοση και το παρελθόν, την ανάπτυξη και το μέλλον. 

Θέλω να ελπίζω, πως θα βρεθούν ευαίσθητοι άνθρωποι που θα δραστηριοποιηθούν για να διαφυλάξουν την όμορφη φύση και τη «φυσιογνωμία» του νησιού, ώστε να παραμείνει η Ίμβρος “un charmant pays”,  ένας «χαριτωμένος τόπος».